مقدمه: تصاویر پانورامیک می توانند به هر دو طریق تکنیک معمولی و تصویربرداری دیجیتال تهیه شوند. سیستم دیجیتال محاسنی مانند کاهش دوز اشعه دریافتی بیمار، امکان ویرایش تصویر، ذخیره زمان، حذف مواد زاید و پرخطر ناشی از فرایند ظهور و ثبوت را نسبت به تکنیک معمولی در بردارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی دقت تشخیصی رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک فیلتر شده در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمالی در مقایسه با رادیوگرافی بایت وینگ بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی، 608 سطح بین دندانی، از مزیال اولین پرمولر تا دیستال دومین مولر در هر نیم فک، در رادیوگرافی های دیجیتال پانورامیک فیلتر شده و بایت وینگ معمولی توسط دو رادیولوژیست دهان، فک و صورت از نظر وجود پوسیدگی پروگزیمالی بررسی شدند. داده های مربوط در نرم افزار آماری SPSS نسخه 11.5 توسط آنالیزهای آماری ضریب توافق کاپا (Kappa) و Wilcoxson و محاسبه ضریب پایایی و ضریب همبستگی Spearman در سطح معنی داری 0.95 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: بین توزیع فراوانی وضعیت پوسیدگی (p value=0.002) و همچنین بین توزیع فراوانی تطابق تشخیص پوسیدگی در دو تکنیک مورد پژوهش، تفاوت معنی دار وجود داشت (p value<0.001).نتیجه گیری: با توجه به محدودیت های این مطالعه، رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک فیلترشده، دقت تشخیصی پایین تری نسبت به رادیوگرافی بایت وینگ معمولی در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمالی دارد.

مقدمه: رادیوگرافی به صورت معمول در تشخیص تمام مشکلات دندانی نظیر پوسیدگی ها و درمان کانال ریشه به کار می رود. روش های رادیوگرافی معمولی قدرت تشخیصی قابل قبولی در ارزیابی ساختارهای آناتومیک و پاتولوژیک دارند. به نظر می رسد با استفاده از روش رادیوگرافی دیجیتال بتوان اطلاعات بیشتری به دست آورد. هدف از این مطالعه، مقایسه دقت تشخیصی رادیوگرافی بایت وینگ و پانورامیک دیجیتال فیلترشده و فیلترنشده در تشخیص پوسیدگی های بین دندانی بود.روش: این مطالعه، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بود که در آن پرونده 56 بیمار که به مطب خصوصی مراجعه کرده بودند و در پرونده خود رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال (همراه سی دی) و بایت وینگ داشتند، ارزیابی شد. رادیوگرافی ها در اختیار دو مشاهده گر قرار گرفت. وجود پوسیدگی بر اساس مقیاس 4 تایی بررسی شد. داده ها پس از جمع آوری وارد برنامه SPSS گردید و از آنالیز آماری ANOVA و ضریب Kappa استفاده شد. سطح معنی داری 0.05 تعیین شد.یافته ها: بالاترین توافق خارجی بر حسب وجود یا عدم وجود پوسیدگی بر اساس محل در کلیشه بایت وینگ (ضریب Kappa بالای 0.76) سپس در پانورامیک فیلترنشده و در مرتبه سوم در پانورامیک فیلترشده حاصل شد. توافق بین دو مشاهده کننده بر حسب عمق به صورت کلی در پانورامیک بیشتر از بایت وینگ حاصل شد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال با منظور نمودن همه امکانات سیستم های تصویربرداری دیجیتال که بنا بر ادعای شرکت های سازنده سبب افزایش دقت تشخیصی در سیستم ها می شود، نمی تواند در تشخیص پوسیدگی های بین دندانی با کلیشه های بایت وینگ برابری کند و همواره کلیشه های بایت وینگ، بهترین گزینه در ارزیابی سطوح بین دندانی است.

خلاصه: سابقه و هدف: با توجه به عوارض شناخته شده دوز جذبی این تحقیق با هدف تعیین میزان دوز جذبی اندامهای هدف با استفاده از رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال و معمولی انجام گرفت.مواد و روش ها: تحقیق با طراحی تجربی به روش متقاطع انجام گرفت. جهت انجام این تحقیق از RANDO phantom استفاده شد و در آن دوز جذبی غده تیروئید، غده پاروتید و تحت فکی چپ و راست، غده زیر زبانی، مغز استخوان فک بالا و پایین با رادیوگرافی پانورامیک معمولی و دیجیتال توسط دوزیمتر (TLD) اندازه گیری گردید. دستگاه رادیوگرافی پانورامیک معمولی (Cranex Tome Sordex) و پانورامیک دیجیتال (PAN/CEPH، Cranex D) استفاده شد. در مجموع فانتوم 54 مرتبه در دو سیستم رادیوگرافی تحت تابش قرار گرفت و سپس TLD ها کدگذاری شده و در شرایط استاندارد در سازمان انرژی اتمی دوز هر عضو مشخص گردید. داده ها توسط آزمون آماری t-test و MANN-U-WHITNEY مورد آنالیز قرار گرفتند. یافته ها: در این تحقیق، دوز دریافتی در رادیوگرافی معمولی در مجموع برابر 0.82±0.06 میلی سیورت و در رادیوگرافی دیجیتال برابر 0.42±0.04 میلی سیورت بود که این اختلاف بین دو روش رادیوگرافی به لحاظ آماری معنی دار بود. (P<0.01) همچنین حداکثر دوز جذبی مربوط به غدد تحت فکی و حداقل آن مربوط به غده تیروئید و از لحاظ آماری معنی دار بود. (P<0.01)نتیجه گیری: بر اساس این تحقیق رادیوگرافی دیجیتال می تواند سبب کاهش دوز جذبی در اندامهای حیاتی شود.

زمینه و هدف: جهت تعیین سن در پزشکی قانونی در شرایطی که هیچ کدام از روش های تعیین هویت رضایت بخش نباشد، از دندان استفاده می شود. این مطالعه در مراجعان به یک مرکز تصویربرداری به منظور تعیین سن از روی نسبت پالپ به دندان توسط رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک انجام شد.روش بررسی: مطالعه به روش تشخیصی و بر روی صد و بیست رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک انجام گردید. سن بیماران در هنگام انجام رادیوگرافی محاسبه و سپس توسط نرم افزار اتوکد نسبت فضای پالپ به دندان کانین راست فک بالا(AR:pulp/tooth area ratio)  تعیین و به کمک معادله رگرسیون سن بیمار برآورد شد. پس از آن بین سن تخمین زده شده با این روش و سن حقیقی مقایسه انجام گردید. نقش جنس با این نسبت مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: در جنس مذکر میانگین اختلاف بین سن واقعی و سن تخمینی 0.11 سال بود. ضریب همبستگی معادل -0.180 و از لحاظ آماری همبستگی میان سن و AR در جنس مذکر معنی دار نبود (p=0.169). میانگین اختلاف بین سن واقعی و سن تخمینی در جنس مونث 0.36 سال بود. ضریب همبستگی معادل -0.336 و همبستگی میان سن و AR در جنس مونث معنی دار بود (p=0.004). ضریب همبستگی منفی نشان داد که با افزایش سن نسبت پالپ به دندان، کاهش می یابد.نتیجه گیری: نسبت پالپ به دندان (AR) به عنوان یک شاخص خالص نمی تواند به تنهایی در تعیین سن یک فرد به کار رود، بلکه از آن همراه با شاخص های دیگر به عنوان شاخص ترکیبی در برآورد سن می توان استفاده کرد.

متن کامل مقاله های این شماره به زبان انگلیسی می باشد، لطفا برای مشاهده متن کامل مقالات به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

مقدمه: با توجه به روند غیرقابل برگشت و پیشرفت سریع پوسیدگی دندانی، تشخیص و پیشگیری از آن مسوولیت مهمی در حرفه دندانپزشکی می باشد. ﺑﺎ در ﻧﻈﺮﮔﺮﻓﺘﻦﻣﺰاﻳﺎی ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﺠﻴﺘﺎل پانورامیک و محدودیت های تکنیک بایت وینگ، در این مطالعه دقت تشخیصی دیجیتال پانورامیک را ﺑﺎ گرافی بایت وینگ در ﺗﺸﺨﻴﺺﭘﻮﺳﻴﺪﮔﻲ پروگزیمالی دندان های خلفی موردبررسی قراردادیم. مواد و روش: در این مطالعه توصیفی مقطعی (Cross-Sectional) تعداد 30 بیمار که جهت انجام کارهای دندانپزشکی نیاز به تهیه رادیوگرافی پانورامیک و BW (Bite Wing) داشتند، انتخاب شدند. رادیوگرافی های بایت وینگ و دیجیتال پانورامیک از هر بیمار تهیه گردید. این رادیوگرافی ها کدگذاری شده و در اختیار یک رادیولوژیست دهان، فک و صورت قرار گرفتند. نتایج به دست آمده وارد نرم افزار آماری SPSS نسخه 18.0 شده و با استفاده از روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: در مقایسه دقت رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال و بایت وینگ در تشخیص پوسیدگی پروگزیمالی دندان های پره مولر، و هم چنین مولر اختلاف معنی داری در مورد دو نوع رادیوگرافی به عمل آمده مشاهده نشد. مقدار حساسیت، ویژگی و دقت رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال 79.7 درصد (Sensitivity=79.7%)، 83.9 درصد (Specificity=83.9%) و 82.8 درصد (Accuracy=82.8%) به دست آمد که نشان دهنده دقت بالای رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال در تشخیص پوسیدگی پروگزیمال دندان های خلفی بود.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، عدم وجود اختلاف بین این دو نوع گرافی و همچنین حساسیت و ویژگی بالای پانورامیک، رادیوگرافی دیجیتال پانورامیک شاید بتواند جایگزینی برای رادیوگرافی بایت وینگ جهت تشخیص پوسیدگی بین دندانی باشد.

سابقه و هدف: در مراحل انجام جراحی در ناحیه فک و صورت تعیین محل دقیق کف حفره بینی از اهمیت خاص برخوردار می باشد. هدف از مطالعه حاضر، ارزیابی و مقایسه دقت دستگاه های رادیوگرافی پری اپیکال، پانورامیک دیجیتال وCBCT  در تعیین فاصله عمودی کف حفره بینی تا کرست آلوئول بود.مواد و روش ها: مطالعه به روش توصیفی بر روی 3 جمجمه انسانی (Dry skull) انجام شد. در هر یک، تعداد 7 ناحیه به فاصله 5 میلی متری (مجموعا 21 ناحیه) از دندان های کانین تا کانین توسط گوتاپرکا علامت گذاری شد. از نمونه ها رادیوگرافی دیجیتال پری اپیکال با تکنیک موازی، رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال و CBCT تهیه و فاصله کرست الوئول تا کف حفره بینی در نواحی علامت گذاری شده اندازه گیری شد. سپس نواحی علامت گذاری شده بر روی جمجمه به صورت مستقیم توسط کالیپر دیجیتال با دقت دهم میلی متر به عنوان استاندارد طلایی اندازه گیری شدند جهت مقایسه اعداد بدست آمده با استاندارد طلایی از آزمون Repeated Measurement ANOVA استفاده گردید.یافته ها: میانگین قدر مطلق خطا برای رادیوگرافی پری اپیکال 0.13±0.12 میلی متر و برای CBCT 0.35±0.25 میلی متر و برای پانورامیک 1.15±0.61 میلی متر بود. 100 درصد نمونه ها در رادیوگرافی پری اپیکال، 70 درصد نمونه ها در  CBCTو 17.5 درصد نمونه ها در رادیوگرافی پانورامیک (با اعمال ضریب بزرگنمایی) در محدوده قابل قبول ±0.5 میلی متر قرار گرفتند. در مقایسه دو به دوی رادیوگرافی ها با یکدیگر بر طبق آزمون LSD تفاوت معناداری از لحاظ آماری مشاهده شد (P<0.05).نتیجه گیری: رادیوگرافی پری اپیکال دیجیتال با تکنیک موازی بهتر از CBCT فاصله خطی عمودی بین کف حفره بینی تا لبه استخوان الوئول را نشان می دهد و پانورامیک دیجیتال جهت اندازه گیری این ناحیه دارای خطای OVER ESTIMATION می باشد.

مقدمه: کلسیفیکاسیون بافت نرم از جمله موارد نسبتا شایعی هستند که در رادیوگرافی های پانورامیک مشاهده می شوند. این اپسیته ها شامل کلسیفیکاسیون گره های لنفاوی، لوزه ها، سیالولیت، استخوانی شدن کمپلکس استیلوهیوئید و کلسیفیکاسیون ناحیه دو شاخه شدن کاروتید می باشد. هدف از این مطالعه بررسی میزان فراوانی کلسیفیکاسیون های بافت نرم در رادیوگرافی پانورامیک، تشخیص افتراقی آن ها و همراهی آن ها با برخی بیماری های سیستمیک می باشد.روش بررسی: در این مطالعه رادیوگرافی پانورامیک 510 بیمار مراجعه کننده به بخش رادیولوژی دانشکده دندانپزشکی شهید صدوقی یزد در طی یک سال بررسی شد و شیوع انواع رادیو اپسیته ها، محل آن ها و برخی عوامل زمینه ای مثل سن، جنس و بیماری های سیستمیک مانند سابقه دیابت و سل مورد بررسی قرار گرفت. سپس داده ها با استفاده از نرم افزار SPPS نسخه 17 و آزمون های Chi-square و Fisher exact test و Odds Ratio مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: فراوانی رادیو اپسیته بافت نرم %2.0 کلسیفیکاسیون شریان کاروتید %7.3 کلسیفیکاسیون لوزه ها، %2.0 سیالولیت، %6.5 کلسیفیکاسیون غدد لنفاوی و %21.4 وجود کلسیفیکاسیون لیگامان استیلوهیوئید می باشد. میان کلسیفیکاسیون نابه جا با بیماری های دیابت، فشار خون بالا، بیماری قلبی و سل رابطه معنی داری وجود داشت (p<0.05)، ولی بین وجودکلسیفیکاسیون نابه جا و سابقه مصرف دخانیات و سکته مغزی رابطه معنی دار نبود (p>0.05).نتیجه گیری: با توجه به تجویز رادیوگرافی پانورامیک توسط اکثر دندانپزشکان، توجه به کلسیفیکاسیون های بافت نرم و کلسیفیکاسیون های نابه جا مهم است. همچنین با مشاهده این کلسیفیکاسیون ها، همکاران دندانپزشک جهت معاینات کامل تر بعدی بیماران را به همکاران متخصص مربوطه ارجاع نمایند.

زمینه و هدف: در اکثر مراکز رادیولوژی کشور ما تبدیل سیستم های تصویربرداری به سیستم دیجیتال با بهره مندی از تکنولوژی Computed Radiology (CR) در حال انجام است. در صورتی که قابلیت پانورامیک دیجیتال برای بررسی ضایعات کوچک دندان به اثبات برسد، در مواردی که تهیه کلیشه های داخل دهانی مشکل است با اطمینان بیشتری می توان از سیستم پانورامیک به روش CR استفاده کرد. هدف از این تحقیق بررسی حساسیت و ویژگی رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال در تشخیص پوسیدگی های پروگزیمال در مقایسه با رادیولوژی بایت وینگ بود.روش بررسی: در این مطالعه 100 بیمار مراجعه کننده به یکی از مرکز خصوصی رادیولوژی دهان و فک و صورت که برای آنها هر دو تکنیک بایت وینگ و پانورامیک تجویز شده بود، وارد مطالعه شدند. ابتدا کلیشه پانورامیک و سپس بایت وینگ توسط متخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت بر روی نگاتوسکوپ مشاهده شده و پوسیدگی های بین دندان های خلفی به تفکیک محل پوسیدگی ثبت گردید. حساسیت و ویژگی پانورامیک دیجیتال با یافته های حاصل از مشاهده بایت وینگ به عنوان استاندارد طلایی سنجیده شد. همچنین برای حساسیت و ویژگی به دست آمده حدود اطمینان 95% محاسبه شد.یافته ها: در این تحقیق حساسیت و ویژگی روش پانورامیک در کل دهان به ترتیب 7.62% (حدود اطمینان 95% برابر 5.67% -7.57%) و 0.91% (حدود اطمینان 95% برابر 5.92%-2.89%) به دست آمد.نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص شد روش پانورامیک نسبت به روش بایت وینگ حتی علی رغم استفاده از مزایای دستکاری دیجیتال آن قبل از پرینت فیلم از حساسیت کمتری برخوردار است. از این رو تکنیک بایت وینگ به منظور مشاهده پوسیدگی های بین دندانی برتر است.

سابقه و هدف: درد های دهانی-صورتی و علایم سینوزیت بدون علت مشخص یکی از نگرانی های دندانپزشکان است. که می توان آن را در مواقعی به وجود هالرسل ارتباط داد. با توجه به اهمیت موضوع و اختلاف در مطالعات گذشته، در این مطالعه فراوانی و ویژگی های ظاهری این سلول ها در یک جمعیت ایرانی با استفاده از رادیوگرافی پانورامیک دیجیتال تعیین شد. مواد وروش ها: در این مطالعه ی توصیفی تعداد 650 کلیشه پانورامیک که از نظر کنتراست و روشنی و تیرگی قابل قبول بودند، از بیمارانی که سابقه ضربه و جراحی در ناحیه ماگزیوفاسیال نداشتند جمع آوری شد. سپس وجود هالرسل و ویژگی های ظاهری آن بررسی شد و فراوانی آن با اطمینان 95 درصد در جامعه برآورد و نقش سن، جنس و سمت توسط آزمون "کای دو" مورد قضاوت آماری قرار گرفت. یافته ها: از بین 650 نمونه بررسی شده 32% حاوی هالرسل بودند که 28/8 %آن در مردان و 71/2 %آن در زنان مشاهده شد و جنس در فراوانی هالرسل نقشی نداشت. (0/4>P) شیوع هالرسل در 2 گروه سنی بالای 39 سال و زیر 39 سال بررسی شد و بین گروه بالای 39 سال هالرسل در 2/81 درصد افراد و بین گروه زیر 39 سال تنها در 7/18 درصد افراد مشاهده شد و این اختلاف از نظر آماری معنادار بود (0/0001>P) از نظر ویژگی های ظاهری این سلولها اکثرا گرد (46/2%) و بیضی (51/4%) بودند و میزان هالرسل در سمت چپ و راست به ترتیب 23/5% و 25/5% بوده و از نظر قرینگی، در 50/4 % آنهاقرینگی وجود داشت. نتیجه گیری: با توجه به این که هالرسل می تواند در ایجاد دردهای صورتی نقش داشته باشد، آگاهی از وجود آن اهمیت دارد. به نظر می رسد که با افزایش سن این ویژگی آناتومیک بیشتر پدیدار می شود.